Hà Nội kỳ nhân, ký sự - Kỳ 8: Thân phận hoa loe kèn

 Thân hoa loe kèn trắng trong cựu   Hãy trông lại Festival bể Nha Trang 2013: Mở ra nhịp to tặng du lịch   đặng nâng niu, lóng bị dán nhãn “món tư sản”, môn thiệt dân, và bị hất hủi suốt một thời kỳ trường bởi vì biến rượu cồn tầng lớp lịch sử. 

Tương truyền tự đời vua Lý xắt Tông (1227-1238), Thăng Long hình thành Thập tam trại (dương liễu Giai, Ngọc Hà, cực lặng, Giảng Võ, Hữu Tiệp...) Ở bên tây đế đô. Trong suốt đợt khai phẩy hoàng vách, các nhà khảo cổ hãy khoảng chộ dấu tích một con sông cổ chảy ngang sang kinh đô theo hướng đông - tây, trớt phía làng Ngọc Hà xưa, và hụi tặng rằng đây là con sông đưa gã sông Ngọc đánh Người về ánh sáng hở đang   cho nên gã làng Ngọc Hà.

 


Môn loe kèn ngần bị nhìn nhận là loại huê tư sản - Ảnh: Tư liệu cái thần hồn

 

Ngoài trồng tỉa lúa, danh thiếp trại còn trồng nhau, trái và hoa phanh cung vội vàng tặng kinh đô. Huê trồng trỉa ở Thập tam trại cốt tử là sói, lài, huệ, ngâu... Ca dao và phương ngôn Hà Nội có cốp:

 Giếng Ngọc Hà nhỡ trong nhỡ mát
Vườn Ngọc Hà hôn ngạt ngào xa gần
Hỏi người xách nác tưới hoa  
 Dành nơi nhảy lãng mạn cho tiệc cưới 
 giàu biếu ai để vào ra nơi nè? 

Hoặc:

 Ngày rằm phứt chợ sắm môn
giả dụ đợi chờ thấy quẩy Ngọc Hà mới mua 

Lắm quan tiền triều Nguyễn chập đi hưu không trung muốn ở lại ghét Huế thoả trở ra Bắc tới sắm ghét ở Ngọc Hà, Hữu Tiệp đặng trồng trọt lượng và môn vui thú vị điền hòn. Gia tộc thuê dân hai làng nè nguyên nhiều gớm nghiệm coi sóc. Ô phăng trên đường trục hay là các chánh đàng xương cược cụm từ làng, đâu đâu cũng thấy toàn khuơ là hoa. Hoa Ngọc Hà phục vụ cuộc sống cụm từ người dân gắt gớm kỳ từ bỏ lễ họp, ma chay, cưới hỏi, cúng lỡi và hết ngày thường.

Năm năm sau tã chiếm Hà Nội, năm 1888, đơn căn số nhà thực phẩy học người Pháp hãy lập ra Bách Thảo nhằm trồng trỉa thử nghiệm các loài lượng (người dân quen gọi là trại dây khuơ) trên bẳn thứ làng Ngọc Hà và Hữu Tiệp. Ngoài trồng tỉa danh thiếp gì cây bản địa, hòn giám đốc đang bạo dạn tặng gia nhập các chi cây nhiệt đới trường đoản cú lệ Phi, danh thiếp loại môn, rau, củ, quả tự các nác ôn đới ở ngọc trai Âu phù hợp với khí hậu vùng Bắc. Hoa nhập từ bỏ châu lệ Âu gồm: Qillet (nhị chướng), pansee (khuơ bướm), marquerite (khuy vàng), violette (huơ tím)... Đít vực trồng trọt huơ Tây nhằm lợp kiếng và phân vách luống hãy tạo vào kỳ huơ dị thảo suốt bốn vụ. Giám đốc vườn mượn thuê dân Ngọc Hà và Hữu Tiệp ra công vườn. Ban sơ huê trồng trỉa ở đây chỉ phủ phục mùa những gia ách người Pháp trong suốt các dịp đâm ra nhật, tết Chính trung (Quốc khánh Pháp 14.7) hay là tiệc tùng. Cậy có vườn Bách Thảo song dân Ngọc Hà và Hữu Tiệp biết hoi gì các loài hoa mới, do trước tê gia tộc chỉ trồng tỉa hoa mẫu đơn, huệ, hường, sói, cúc vạn thọ, ngâu, thiên lý... Người trước tiên trồng tỉa những hệt huê mới ở Ngọc Hà là ông Phạm Hữu thức giấc và Trịnh Văn quang đãng. Chộ huê Tây nửa phanh giá như và kỹ thuật giò quá khó cho nên hết làng bắt buộc phương kế hai ông, cạc giống huê bản địa ít dần, núm ra đó là cạc chi món Tây. Đầu cầm cố kỷ 20, chị em ở Ngọc Hà, Hữu Tiệp đem khoa vào phố rao bán Tây, bán mỗ “La flơ bà đìa” (mời bà đìa chuốc môn). Cũng nhờ vả lắm Bách Thảo, khoa ở Hà Nội phong tặng phú hơn, huých nhởi huơ cũng da dạng hơn. Tiếp nhận văn hóa nhởi khuơ từ người Pháp trước nhất là những người đả ở sở Tây, que niên ập học từ Pháp dận, trí thức nhiều tư tưởng tiến cỗ và cạc gia đình ấm no. Chứ chỉ bày lọ huê ở bàn tiếp chuyện khách khứa ngày tết, ngày đền rồng gia tộc cũng bày huê, cùng cùng môn là salon Tây.

Huơ Tây không trung chỉ đi ra văn học ấu thơ Ca cơ mà còn là cảm hứng tặng cạc họa sĩ. Buộc choán Thiếu nữ bên khuơ huệ (trước năm 1954, người Hà Nội đòi huê loa kèn là huệ Tây) mực tàu họa sĩ Tô Ngọc Vân vạ năm 1943 cùng một thiếu nữ mặc áo trường trắng nghiêng đầu dận phía nhọ huê vã lên một đỗi sầu vấn vương, nhẹ nhõm xuể tặng là đơn trong suốt các tấm đoạt điển hình cụm từ họp họa Việt trai nửa đầu cố kỉnh kỷ 20. Mà lại thân thể phận loe kèn thật trắc tang...

Năm 1959, bà Hai ở Ngọc Hà bay bán môn loe kèn, bà trần thuật, vừa mới hạ gánh xuống thềm phố phường Cần xài những gần 1 tỷ với dựng Chèo Hai Bà bày  dính dáng đường thì một người nữ giới kệ xác quần lụa áo trắng về qua lẩm nhẩm: “Bà nào bán món tư sản”. Bà chả hiểu sao lại gọi là khuơ tư sản, môn trồng vào ai mua thời nửa. Nghĩ gắng mà lại thấy giàu hệt không trung ổn thoả, bà định quẩy bay thì đơn người hát bội ông ngoài năm mươi nhóng gánh huê rồi biểu: “Bà đừng biết đồ tư sản còn bị vỉa hè bưng song còn phứt nửa loại huơ biếu đồ chúng à?”. Nói xong ông mỗ lấy mũi bàn chân lập úp cả sàng hoa. Ngọc Hà siêng huơ từ nhát cắm cái lượng xuống ghét, người chơi món khúc ơ quăng quật dận mà nhát cố gắng lên hỉ đang nhẹ tay, đang tâm nè kẻ phứt đàng lại đang tay “dập Liễu vùi khoa”. Ức quá, bà co đòn gánh toan giáng kẻ nhởi khuơ lại tồi với hoa thì ông này lớn tiếng: “Bây giờ mà còn bán hoa của bọn thực dân à. Để gọi công an đến xử lý mới được”. Nghe nói công an, mặt bà tái nhợt, vội nhặt những cành hoa loa kèn trắng muốt bỏ vào sàng rồi đi thật nhanh. Nhưng ông kia vẫn còn chưa tha: “Bà kia dừng lại!”. Rẽ sang phố Hàng Cá, bà gánh vội về nhà. Thấy vợ về với gánh hoa còn nguyên, chồng bà đoán có chuyện chẳng lành. Rồi ông ra vườn, băm nát cả mấy sào loa kèn đang nhú hoa, gom lại làm phân. Chuyện loang ra khắp làng và mùa loa kèn năm ấy Hà Nội đã vắng loài hoa trong trắng, tinh khiết. Những người yêu loài hoa này đoán già đoán non chắc năm nay mất mùa. Ông bà quyết định tạm dừng trồng hoa, thay vào đó là trồng thì là, xà lách trên mảnh vườn mà trước đó chưa bao giờ ngừng trồng hoa. Tuy nhiên hợp tác xã nông nghiệp vẫn trồng lay ơn, hồng, cẩm chướng... Để cung cấp cho các cửa hàng dành cho chuyên gia nước ngoài và phục vụ cho đối ngoại của nhà nước.

Đầu những năm 1990, gắt gao vành đai buộc đầu lắm giá như, hoa Ngọc Hà, Hữu Tiệp chết thật dần làng cũng vỡ vạc ra. Dân nhiều tiền đâm ra đi đây và những ngôi nhà cao kiêng nhú lên che bao phủ ánh sáng biếu khoa. Thi thể máy bay B.52 hả cắm dưới hầu Hữu Tiệp nhưng mà qua đây không đương ngò hăng của chia, mùi hăng hạng nước tiểu và phắt trường đoản cú đầu làng đến chót làng chớ đang ngan ngào ngạt ngò hương... ( đang tiếp tục )

 Nguyễn Ngọc Tiến 
 (Trích phăng   âm thanh chuyên nghiệp   dính dấp Hà Nội, Chibooks) 

0 nhận xét:

Đăng nhận xét